Hemofilide Eşlik Eden Hastalıkların Yönetimi

İlerleyen yaşlarda komorbidite yönetiminde nelere dikkat edilmeli?

Yapılan çalışmalar hemofiliklerin yaşam süresinin, sigara kullanımı, aşırı kilo ve çeşitli kronik hastalıklara bağlı komplikasyon risklerini azalttıklarında kendi yaş gruplarındaki normal popülasyonla benzer olduğunu göstermektedir.1 Hemofilik bireylerde ileri yaşla ilişkili klinik durumlar gelişebilir, bu nedenle hemofili tedavi merkezlerinde kardiyolog ve onkolog gibi uzmanlara gereksinim vardır.²

Hemofili ile birlikte görülen komorbiditeler nelerdir?

Hipertansiyon Hipertansiyon sürekli olarak 140 mmHg üstündeki sistolik kan basıncı ya da 90 mmHg üstündeki diastolik kan basıncına verilen isimdir. Kanama bozukluğu olan kişilerde hipertansiyon intrakranyal kanama riskini arttırabilir.¹

Aşırı kilo/obezite Vücut kitle indeksi (BMI) 25 ile 29,9 arasındaki kişiler aşırı kilolu, beden kitle endeksi 30 ve üzerinde olan kişiler ise obez olarak sınıflandırılırlar. UDC'nin (Universal Data Collection) yaptığı araştırmada kendi yaş gruplarındaki kontrol gruplarına kıyasla, kanama bozukluğu olan hastaların %34,1'inin aşırı kilolu, %22,7'sinin ise obez olduğu bildirilmiştir. Hemofili hastalarında obezite eklem sorunlarına ve ortopedik cerrahi sonrasında iyileşmenin gecikmesi gibi durumlara neden olabilir.¹

Hiperlipidemi Uygun hiperlipidemi tedavisine karar verirken göz önünde bulundurulması gereken birçok nokta vardır. Yemek yeme alışkanlıklarında değişikliklerle birlikte kolesterolü kabul edilebilir seviyelere düşüren ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltan birkaç oral ilaç vardır.¹ Kanama bozukluğu olan hastalarda bu ajanları kullanmadan önce hekiminiz ile görüşmeniz önemlidir.

Artropati 65 yaşın üzerindeki hastalarda genelde birden fazla eklemde hemofilik artropati görülebilir. Eklem artropatisi kemik mineral yoğunluğunda azalmayla ilişkilendirilmiştir.

Düzenli fiziksel aktivite kardiyovasküler hastalıkların, hipertansiyonun, tip 2 diyabetin, obezitenin, kanser ve osteoporozun engellenmesine yardımcı olabilir. İleri yaştaki hemofiliklerin her muayenesinde hipertansiyon, kolesterol ölçümü ve obezite taraması yapılması; sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıkları ile ilgili eğitimler verilmesi yararlı olabilir.¹

Bunların yanında sigara ve aşırı alkol tüketimi de hemofilili bireyler için risk faktörüdür. Zamanla bağımlılığa dönüşebilen bu alışkanlıklar birçok hastalığa da sebep olabilmektedir. Hemofilili bireyler bu alışkanlıklardan kurtulmak için destek alabilirler.¹

Daha fazla bilgi almak için uzman hekim videosunu izleyebilirsiniz.

Referanslar: 1. Hemophilia and Aging- National Hemophilia Foundation https://www.hemophilia.org/sites/default/files/document/files/nurses-guide-chapter-17-aging.pdf (Erişim Tarihi:02.12.2020) 2. Büyükkeçeci F. Yaşlı Hemofilik Hastanın Yönetimi. XXXVI. Ulusal Hematoloji Kongresi. 132-140.