Günün çoğunu evde geçiren çocuklara çeşitli oyun alternatifleri sunulmazsa çocuklar televizyon ve bilgisayar karşısına geçmekte ve tüm vaktini burada geçirme eğiliminde olmaktadır. Anne-babalara düşen görev bu aylarda çocuklara etkileşimin ve öğrenmenin olduğu yeni oyunlar öğretmektir. Asağıdaki oyunları çocugunuzla birlikte evinizin güvenli ortamında, keyifle oynayabilirsiniz:1
Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Kâğıt ve kalem
Nasıl Oynanır: İlk önce kâğıdın üstüne bir sürü nokta
konur. Sonrasında ilk sırayı alan yarışmacı iki nokta
arasına bir çizgi çizer. Bu çizgi iki noktayı birleştirmeli
ancak birçok noktanın üzerinden geçmemelidir. Bu
çizgiyi çizdikten sonra sıra diğer oyuncuya geçer. Bu
oyuncu da başka iki nokta arasına çizgi çizer. Oyunda
amaç, rakibe çizgi çizerek üçgen yaptırmadan
üçgenler yapmaktır. Bu nedenle çizilen çizgilere
dikkat edilmelidir. Bir şekilde oyunculardan biri iki
noktayı birleştirerek üçgen elde ederse üçgenin içine
adının baş harfini yazar. Böylece üçgenin kime ait
olduğu belli olur.
Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkati geliştiren bir
oyundur.
Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal
gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyuncular halka şeklinde oturur.
İçlerinden biri oyunu “Pazara gittim ve ELMA aldım.”
diyerek başlatır. Yanındaki oyuncu bir önceki oyuncunun
çarşıdan aldığı şeyi aynen söyler ve üzerine bir
meyve-sebze daha ekler. Örneğin, “Pazara gittim ELMA,
MUZ aldım”. Üçüncü oyuncu da ikinci oyuncunun
söylediğinin aynısını söyler ve bir meyve-sebze daha
ekler. Oyun bu şekilde her oyuncuda yeni bir
meyve-sebze eklenerek devam eder. Alınan
meyve-sebzelerin sırasını karıştıran ya da unutan oyuncu
yanar ve oyundan çıkar. Diğerleri en baştan başlayarak
oyunun tekrar eder.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hafızayı ve kelime haznesini
geliştiren bir oyunudur.
Hangi Yaş Grubu için Uygundur: Okuma yazma bilen
çocuklar
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Kâğıt ve kalem
Nasıl Oynanır: Sayfa enlemesine tutularak sırası ile
sayfanın üst tarafına İSİM - ŞEHİR - BİTKİ - HAYVAN -
EŞYA - SANATÇ I- ÜLKE ve NOT yazılır. Yazılan her
kelimeden sonra sayfanın altına kadar çizgi çekilir.
Oyunculardan biri içinden bütün alfabeyi saymaya
başlar. “DUR” denildiği anda hangi harfte kaldıysa onu
yüksek sesle söyler. Örneğin, seçilen harf “M” ise herkes
“M” harfiyle başlayan isim, şehir, bitki, hayvan, eşya ve
sanatçı bulmaya çalışır. İlk bitiren “bitti” deyip 20’ye
kadar sayar. 20’ye gelindiğinde olduğunda herkes
yazmayı bırakır. Bulunamayan yerlere 0 puan verilir. Eğer
iki kişi aynı şeyi yazmışsa 5’er puan alırlar. Birbirinden
farklı olanlara 10’ar puan kazanır. Son oyunda bütün
puanlar toplanır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hızlı ve farklı düşünme
yeteneğini geliştiren, genel kültürü artıran bir oyundur.
Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir
materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyunculardan birisi ya da
anne-baba, çocuklara iki harfli bir hece verir.
Örneğin “Pa”. Çocukların kendilerine verilen
2 dakikalık sürede “Pa” ile başlayan 3 ya da
5 kelime bulması beklenir. Pantolon, pazar, para,
paça, palyaço gibi. Hedeflenen kelime sayısını
bulan çocuk bir puan kazanır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Kelime haznesini ve
telaffuzu geliştiren bir oyundur.
Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ile
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyunculardan biri soru soran diğeri de cevap veren kişi olur. Cevap veren oyuncunun hiçbir soruya “EVET” ya da
“HAYIR” şeklinde cevap vermemesi gerekir. Örneğin, “Okula gidiyor musun?” sorusuna “EVET” derse yanar. “Gidiyorum”
demelidir. Karşı oyuncu “Kaç kardeşsiniz? 3 kardeşsiniz değil mi?” gibi şaşırtmalı sorularla karşısındaki oyuncuya “EVET -
HAYIR” dedirtmeye çalışır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkati ve hızlı düşünmeyi geliştiren bir oyundur.
Nota okumayı öğrenmek, özellikle daha önce hiç müzik dersi almadıysanız başta oldukça zor gelebilir. Bunu öğrenmenin hızlı
bir yolu olmasa da basit adımlarla aslında herkes nota okumayı öğrenebilir.
Müziğin teorisini genellikle bir enstrüman çalmaya başlayınca öğrenirsiniz. Bu, başlamak için en iyi yoldur, çünkü çalarken
notaları okumayı da öğrenirsiniz. İlk derslerde nota seslerini ve isimlerini öğrenecek ve ardından basit tekrarlı alıştırmalar
yaparak bu bilgileri pekiştireceksiniz.
Farklı bir enstrüman çalmayı öğreniyor olsanız bile, bir klavyede notaları öğrenmek için harcadığınız emek asla boşa gitmez.
Çünkü klavye, teoriyi gerçek bir sese bağlamak ve çalarken notaların ses aralıklarını görmek için size harika bir görsel yol sağlar.
Bir müzik parçasının notalarını ilk kez okumaya çalıştığınızda, ona sistematik bir şekilde yaklaşmalısınız. Çalmaya başlamadan
önce görsel ipuçlarına dikkat edin. Bu konuda küçük bir ipucu vermemiz gerekirse, bir dedektif olduğunuzu hayal edin ve tüm
gücünüzle notaların gizemini çözmeye çalışın.
Herhangi bir beceriyi sıfırdan öğrenmekte olduğu gibi, aslında nota öğrenmede de işin sırrı sık sık alıştırma yapmaktır.
Alıştırmalar her zaman sık sık ve kısa kısa yapıldığında en iyi sonucu verecektir. Nota okumayı öğrenme, kelimeleri okumayı
öğrenmeyle aynı şekilde ele alınmalıdır ve açık bir stratejiyle adım adım ilerlenmelidir.
Satranç arkadaşlık duygularını geliştirmesinin yanı sıra diğer okullara karşı takım olarak yapılan turnuvalarda okul ruhunu da
güçlendirir. Satranç oynayan çocuklar sportmenliği öğrenir. Satranç, kazandığında alçakgönüllü olmayı ve yenildiğinde
vazgeçmemeyi öğretir. Satranç, her yaşta kolaylıkla öğrenilebilen eğlenceli bir oyundur.3
Satranç oynamayı 4-5 yaşında öğrenen ve parlak bir kariyerle devam eden ustaların şampiyonların hikayeleri ünlüdür. Satranç
dehası Kübalı Jose Roul Capablanca satranç oynamayı 5 yaşında babası ve arkadaşının oyunlarını izleyerek kendi başına
öğrenmiştir. Bir başka çocuk dahi Reshevsky yine o yaşlarda oynamayı öğrenmiş ve henüz 9 yaşında aynı anda pek çok kişiye
karşı başarıyla oynayabilmiştir. Bunlar şüphesiz istisnai başarılar ama 5 yaşındaki çocukların satranç oynamaya başlaması da
zor değil.4
Çocuğa satrancı ne kadar erken öğretmeye çalışırsanız süreç o kadar uzun sürecektir. 7 yaşındaki bir çocuk satranç oynamayı
ortalama 1 saatte ve tek derste iyi bir öğretmenin özel dersi ile öğrenebilir. 6 yaş için ise bu süre birer saatlik 2 derse
yükselebilir. 5 yaşa öğretmek ise 4-5 ders sürebilir. Eğer satranç oynamayı öğrenme sürecinin sıkmadan gerçekleşeceğini
düşünüyorsanız öğrenme sürecini başlı başına bir eğitim olarak görebilirsiniz. Çocuğun dikkatini toplayarak taşların hareketini
kavramaya çalışması başlı başına bir dikkat dersi olabilir. Şüphesiz satranç oynamayı öğrendikten sonra öğrencinin kazanacağı
pek çok özelik vardır.4
Bu yeteneklerden hiçbiri satranca özgü değildir ama satranç oyununun bir parçasıdır. Eğitici bir aktivite olan satrancın güzelliği, çocukların akıllarını harekete geçirmesi ve eğlenirken bu yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olmasıdır. Sonuçta çocuklarımızın daha keskin düşünen, daha iyi problem çözen ve daha özgürce kararlar veren bireyler olmalarını istiyoruz.3
Referanslar: 1. Tavsiye Ev Oyunları-Pedagoji Derneği https://pedagojidernegi.com/tavsiye-ev-oyunlari-1/ (Erişim Tarihi: 14.07.2020) 2. How To Read Music Made Easy https://www.letsplaykidsmusic.com/how-to-read-music-made-easy/ (Erişim Tarihi: 14.07.2020) 3. Neden Satranç? https://salihlisatranc.com/satranc-oyunu/neden-satranc/ (Erişim Tarihi: 14.07.2020) 4. Okul öncesi döneminde satranç https://www.akilogretmeni.com/okul-oncesi-doneminde-satranc/ (Erişim Tarihi: 14.07.2020)